نگارش مرور ادبیات مقاله بر روی کل مقاله و پایان نامه تاثیر می گذارد. نحوه تنظیم اطلاعات ارائه شده اهمیت زیادی دارد زیرا کوچک ترین اشتباه، موضوع مقاله را برای خواننده گُنگ مشان می دهد. پیوند و ارتباط همه قسمت های مقاله باید در سرتاسر نوشتار حفظ شود. این شامل بررسی مسئله تحقیق و وضعیت فعلی آن نیز می شود. طولانی شدن مرور ادبیات تحقیق به هیچوجه توصیه نمی شود ولی باید دارای نظم مشخصی باشد.
تعیین مقدار جزئیات در مرور ادبیات تحقیق (Literature Review) کار دشواری است و بستگی به موضوع مورد بحث دارد. در برخی موارد لازم است تا چندین صفحه توضیح داده شود ولی گاهی حتی در یک پاراگراف نیز ارائه مرور ادبیات قوی امکان پذیر است. موارد مهم در مرور ادبیات تحقیق مقاله عبارتند از:
- ساختار بخش مرور ادبیات مقاله
- روش های ارجاع به مقالات قبلی
- زمان و حالت افعال به کار رفته در متن
- طرح نقاط ضعف یا نوآوری در تحقیقات قبلی
پیشنهاد مطالعه: چگونه برای مقاله علمی، عنوان کوتاه بنویسیم؟(Running Title)
چگونه مرور ادبیات مقاله را تنظیم کنیم؟
مطالعه در یک موضوع علمی با طرح سوال پژوهشی آغاز می شود. یافتن پیشینه تحقیق مربوط و خلاصه ای از آثار منتشر شده قبلی در موضوع خاص، یک گام مهم به حساب می آید. این کاری است که در مرور ادبیات مقاله یا مرور ادبیات تحقیق انجام می شود. شاید بررسی حرفه ای منابع علمی قبلی، بزرگترین مهارت یک پژوهشگر باشد. نتیجه تحقیق ارتباط مستقیم به این یافته ها دارد.
مرور ادبیات تحقیق مقاله نقش مهمی در داوری مقالات دارید زیرا نشان می دهد که مولف به خوبی با تحقیقات موجود در زمینه پژوهشی، آشنایی دارد. بنابر این تنظیم یک مرور ادبیات مناسب یکی از مهم ترین موارد در مقاله نویسی است و نمی توان آن را نادیده گرفت. از طرفی مجال کافی برای توضیح آنچه محقق به آن دست پیدا کرده وجود ندارد. ذکر جزئیات و توضیحات کامل می تواند خسته کننده باشد.
اگر منابع مناسب وجود نداشته باشد یا نتوانید آن را پیدا کنید چه؟ چه موانعی در جستجوی پیشینه تحقیق وجود دارد؟ آیا استراتژی های جستجو درست و کافی است؟ برای تنظیم مرور ادبیات مقاله ۵ نکته مهم و کاربردی در ادامه آورده شده که کمک خوبی برای پایان نامه نویسی است.
۱- گسترش منطقه جستجو
تفکر زیاد در مورد موضوع تحقیق موجب می شود تا دچار گیجی و سردرگمی شوید. شاید روزهای زیادی به سوال پژوهشی فکر کرده اید ولی هنوز پاسخ مناسب پیدا نشده باشد. این امر نشان دهنده محدودیت در مرزهای ذهنی است و باعث می شود سایر منابع و زمینه های تحقیقاتی را نبینید. در این صورت نمی توانید منابع مرتبط را پیدا کنید پس چاره چیست؟
حیطه جستجوی خود را گسترش دهید. تمرکز روی یک بخش و تفکر زیاد در موضوع، ذهن را محدود می کند. شاید لازم باشد اندکی گسترده تر فکر کنید تا مرور ادبیات مقاله بهتری داشته باشید. برخی زمینه ها مستقیم به سوال تحقیق مرتبط نیست اما در هدایت به مدار پژوهش صحیح موثر است.
پیشنهاد مطالعه: رفرنس نویسی مقاله چیست؟ | آشنایی با نکات مهم و نرم افزارهای رفرنس نویسی
۲- استفاده از کلمات کلیدی مناسب
کلمات کلیدی غیر مرتبط موجب می شود تا به بیراهه بروید. برای اینکه منابع پژوهشی مناسب را پیدا کنید به کلید واژه های مناسب نیاز دارید. این کلمات از درون سوال پژوهشی شناسایی می شوند. برای هر مفهوم شناسایی شده، یک کلمه کلم کلیدی تعریف کنید. همه پیشوندها و پسوندهای کلمه کلیدی مورد نظرتان کمک کننده است.
برای جستجوی کلمات کلیدی مرتبط با موضوع پژوهشی از گوگل یا سایر پایگاه های داده استفاده کنید. در برخی موارد حتی امکان جستجوی دقیق تری هم وجود دارد. پیشنهاد می کنم عبارات کلیدی مورد نظر را در علامت نقل قول قرار دهید. به این ترتیب تنها صفحات حاوی کلمه کلیدی جستجو شده، نمایش داده می شود.
استفاده از عبارات و کلمات کلیدی باعث می شود تا منابع غیر مرتبط حذف شود و دسترسی به منابع درست خواهید داشت. کلمات را محدود نکنید اما واژه های غیر مرتبط هم کمکی به شما نخواهد کرد.
۳- بررسی مقالات مرتبط چاپ شده
یک لیست کوتاه ولی جامع خیلی بهتر از دسترسی به منابع نامحدود و ناقص است. برای پیدا کردن چنین لیست کاملی باید زمانی را به بررسی و ارزیابی جزئیات مقالات منتشر شده اختصاص دهید. نگرانی را کنار بگذارید و با دقت همه مقالات مرتبط با موضوع تحقیق را بررسی کنید نهایت موارد مهم و مناسب و مرتبط را انتخاب کنید.
از طرفی اگر منابع تحقیق بسیار کم و محدودی وجود داشته باشد، اصلا جای نگرانی نیست. از این محدودیت استفاده کنید و سوالات مناسب برای ارتقا مقالات را تنظیم کنید. حالا یک استراتژی قوی برای نگارش مقاله دارید. محدودیت های موجود در مرور ادبیات مقاله های پیشین می تواند تلنگری برای تنظیم مقاله جدید باشد.
۴- استناد به مقالات قبلی
دو راه برای تنظیم مرور ادبیات تحقیق با استاند به مقالات قبلی وجود دارد. کافی است حداقل دو مقاله مرتبط با موضوع تحقیق را پیدا کنید. به لیست مرجع مقالات مورد نظر توجه کنید. در این صورت دسترسی به کلی مقاله دیگر، مرتبط با همین مقاله و موضوع تحقیق خواهید داشت. منابع استفاده شده در مقاله انتخابی می تواند در تنظیم مقاله جدید کمک تان کند.
همچنین امکان استناد به مقالات جستجو شده هم هست. از این طریق مقالاتی که با کلمه کلیدی، قابل دسترسی نبودند را از روی همین مقالات پیدا کنید. در این مقاله از چه کلید واژه ای استفاده شده، کافی است همان را مورد جستجوی دقیق قرار دهید. مقالات منتشر شده نویسنده همین مقالات نیز می تواند در ارتباط با موضوع پژوهش شما باشد بد نیست سایر مقالات نویسنده را نیز بررسی کنید
۵- دریافت کمک در نگارش مرور ادبیات مقاله
برای تنظیم پایان نامه حتما از استاد راهنما کمک بگیرید. تجارب ارزشمند دوستان و همکلاسی ها را نادیده نگیرید. به عنوان مهم ترین منبع از کتابخانه دانشگاه استفاده کنید و روی کمک های کتابدار حساب کنید. امکان تهیه نشریات از کتابخانه های اشتراکی نیز هست در این زمینه کتابدار می توان تسهیلات لازم را ایجاد کند.
گاهی برای نگارش پایان نامه و یا تنظیم مرور ادبیات مقاله کاملا درمانده می شوید ولی همیشه راه های ساده تری هم وجود دارد. با شناسایی چند مقاله، نشریات آن را پیدا کرده و مقالات مشابه زیادی پیدا می کنید. نوشتن مقاله پژوهشی کار ساده ای نیست قطعا در این مورد نیاز به کمک دارید از استاد ناظر یا همکار ارشد و هر کسی که می توانید، کمک بگیرید.
آیا راه های بهتری را برای تنظیم مرور ادبیات مقاله می شناسید؟
