رفرنس نویسی چیست
وقتی مقاله می‌نویسید مطمئناً از منابع، کتاب‌ها و مقالات دیگر زیادی در آن استفاده می‌کنید. این موضوع به هیچ عنوان ایرادی ندارد و باعث جامع شدن و گردآوری بیشتر اطلاعات هم می‌شود. تنها کاری که باید انجام دهید این است که اسامی آنها را در انتهای مقاله به عنوان رفرنس ذکر کنید. رفرنس نویسی مقاله، بخش بسیار مهمی از مقاله است و مانند دیگر بخش‌های مقاله، اصول نگارشی خاص خود را دارد. در این مقاله می‌خواهیم در مورد قواعد رفرنس نویسی بیشتر توضیح دهیم.
استانداردهای رفرنس نویسی مقاله
روش‌ها و استانداردهای مختلفی برای رفرنس نویسی مقاله وجود دارد و نمی‌توانید همینطور آنها را بدون نظم و ترتیب ذکر کنید. آنطور که ویراستارها می‌گویند یکی از پر اشکال‌ترین بخش‌های مقالات، بخش رفرنس نویسی است. در ادامه می‌خواهیم درباره‌ی چند مورد از استانداردهای رفرنس نویسی بیشتر توضیح دهیم:
روش APA
یکی از معروفترین روش‌های رفرنس نویسی مقاله، استاندارد APA است. این روش بیشتر در مقالات اجتماعی و روانشناسی استفاده می‌شود. به طور کلی رفرنس دهی دو بخش دارد، درون متنی و برون متنی. در این روش در بخش درون متنی هر جایی که صحبتی از مقالات یا کتب دیگری شود، بعد از اتمام جمله رفرنس کوتاهی به ترتیب: (نام خانوادگی، سال انتشار، صفحه) نوشته می‌شود.
مثال: ( جانسون، ۲۰۱۹، ص ۱۲-۱۳)
و در نهایت در انتهای مقاله، مشخصات کاملتری از منبع به ترتیب زیر نوشته می‌شود:
- اگر رفرنس در یک مجله چاپ شده باشد: نام،خانوادگی نام. (سال انتشار).نام مقاله.نام مجله به ایتالیک. تعداد سالهای چاپ به صورت ایتالیک(شماره‌ی مجله به صورت غیرایتالیک)، صفحه‌ی مجله،کد DOI مقاله
مثال: احمدی، مریم. ( ۱۳۸۲ ). خنده درمانی. صبح و سلامت. ۱۰(۹۱). ۳۵-۳۶ . ۱۰.۲۹۲۵۲/IJB.1551
- اگر رفرنس یک کتاب باشد: نام خانوادگی، نام. (سال انتشار).نام کتاب به ایتالیک.شهر انتشار.ناشر
مثال: احمدی، مریم ( ۱۳۸۲ ). خنده درمانی. تهران. نشر ارسباران.
در روش APA مهم نیست که مرجع شما چه باشد، یک مقاله، یک مجله یا … همه‌ی آنها در لیست منابع به ترتیب حروف الفبا (نام خانوادگی نویسنده) پشت سر هم نوشته می‌شوند.
روش ونکوور
یکی دیگر از شیوه‌های رفرنس نویسی مقاله، استفاده از روش ونکوور است. در این روش رفرنس نویسی درون متنی خاصی داده نمی‌شود و تنها از یک عدد در کنار جملات اقتباسی استفاده می‌شود.
مثال: او به این تئوری اعتقاد داشت[۱].
همانطور که در مثال بالا دیدید، اول شماره‌ی رفرنس داده شده و بعد علامت نگارشی (در مثال بالا نقطه) آمده است. اگر از یک مقاله در متن چندین بار استفاده شود از همان عدد یکسان برایش استفاده می‌شود. در لیست منابع در کنار آن عدد، لیست کامل اطلاعات رفرنس، ارجاع داده می شود. در این روش از ترتیب زیر برای این کار استفاده می‌شود: نام خانوادگی نویسنده (فاصله) حرف اول نام نویسنده.عنوان مقاله.نام مجله.سال انتشار ماه؛ جلد یا دوره ی انتشار: شماره صفحات
مثال: احمدی م. خنده درمانی.صبح و سلامت.۱۳۸۳ دی؛۱ (۱۲۴)، ۳۵-۳۶
روش شیکاگو
یکی از قدیمی‌ترین روش‌های رفرنس نویسی مقاله، استفاده از روش شیکاگو است. در این روش در داخل متن رفرنس در مقابل متن به این صورت انجام می‌شود: ( نام خانوادگی نویسنده (فاصله) تاریخ انتشار، صفحه).مثال: (احمدی ۱۳۸۲، ۳۵). و در انتهای مقاله، به ترتیب زیر رفرنس نویسی انجام می شود: نام خانوادگی (فاصله)نام. /سال انتشار(فاصله)نام مقاله.محل نشر:ناشر
مثال: احمدی مریم. /۱۳۸۲ خنده درمانی.تهران: نشر ارسباران
روش هاروارد
روش هاروارد یکی از روش‌های محبوب رفرنس نویسی مقاله در بین دانشجویان است. در این روشِ رفرنس دهی، (نام خانوادگی نویسنده، سال انتشار مقاله) در متن نوشته می‌شود مثال (احمدی، ۱۳۸۲). و سپس در پایان مقاله به ترتیبِ زیر، رفرنس کامل برای مقاله‌ی مربوطه نوشته می‌شود: نام خانوادگی،نام.سال انتشار.نام مقاله. محل انتشار:ناشر،صفحات
مثال: احمدی،مریم.۱۳۸۲.خنده درمانی.تهران:نشر ارسباران، ۳۵-۳۶
روش IEEE
روش IEEE یا آی تریپل ای، روشی محبوب برای رفرنس دهی در مقالات مهندسی و کامپیوتری است. در این روش مشابه با روش ونکوور، در بخش درون متنی کنار اسناد مربوطه یک عدد داخل براکت قرار داده می‌شود. مثلاً [۲۲]و در انتها به ترتیب زیر اطلاعات مربوط به آن مقاله ارائه می‌شود:
حرف اول نام. نام خانوادگی، نام مقاله به ایتالیک،محل نشر،ناشر، تاریخ انتشار
مثال: م.احمدی،خنده درمانی،تهران، نشر ارسباران،۱۳۸۲
روش MLA
یکی دیگر از روش‌های معروف رفرنس نویسی مقاله، روش MLA است که در مقالات علوم انسانی بسیار محبوب است. در این روش، در داخل متن (نام خانوادگی نویسنده،شماره صفحه) ذکر می‌شود. مثال: (احمدی،۳۶) و سپس در پایان کار در بخش منابع، رفرنس به طور کامل به این ترتیب توضیح داده می‌شود: نام خانوادگی نام.عنوان کتاب(ایتالیک).ویراستار یا مترجم (در صورت وجود) .مکان نشر: ناشر، تاریخ نشر
مثال: احمدی.مریم.خنده درمانی.تهران:ارسباران،۱۳۸۲
نرم افزارهای رفرنس نویسی
همانطور که دیدید روش‌های رفرنس نویسی مقاله بسیار متفاوت و زمانبر است. از این رو رو‌ش‌هایی برای تسریع این کار به وجود آمده است. امروزه نرم افزارهای زیادی برای رفرنس نویسی به وجود آمده که می‌توانید با استفاده از آنها به میزان زیادی در زمان صرفه جویی کرده و می‌توانید مطمئن باشید که کار بدون خطا انجام می‌شود.
یکی از این نرم‌افزارها، نرم افزار مندلی است. این نرم افزار رایگان است و به نسبت امکانات بسیار خوبی ارائه می‌دهد. نرم افزار مندلی ۱۶۰۰ مدل رفرنس دهی انجام می‌دهد و با انواعی از سیستم‌های عامل سازگار است. نرم افزار بعدی اندنوت است. این نرم افزار رفرنس نویسی به شدت در بین دانشجویان محبوب است و قدیمی‌ترین نرم افزار رفرنس نویسی است که باید برای استفاده از آن هزینه پرداخت کنید. از این نرم افزار در سایت‌های معروفی مانند گوگل اسکالر استفاده می‌شود. زوتِرو نرم افزار دیگری برای رفرنس نویسی است که می‌توانید به صورت رایگان از آن استفاده کنید. از این نرم افزار برای رفرنس دهی فایل‌های صوتی و تصویری نیز استفاده می‌شود.
سخن پایانی
در این مطلب از وب‌سایت دستیار دانشجو، نرم افزارها و نکات مهم رفرنس نویسی را بیان کردیم. رفرنس نویسی مقاله، یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در مقاله نویسی است که بیشتر افراد از اصول و استانداردهای آن بی‌خبر هستند. ترتیب و استفاده از علائم نگارشی در رفرنس دهی بسیار مهم است و احتمال وقوع خطا در آن بسیار زیاد است.
