سرقت ادبی Plagiarism حتی گریبان خودتان را هم می گیرد. هر متن یا محتوایی که منتشر شود در خطر سرقت است. سارقین در کمین نشسته اند تا یافته های ذهنی و تلاش فکری دیگران را به غارت ببرند. شاید همین حالا که در حال خواندن این مطلب هستید، محتوای من توسط فرد دیگری منتشر شده باشد. با همه سخت گیری هایی که می شود هنوز هم کم و بیش شاهد سرقت علمی و ادبی هستیم. حتی این امر در محیط های علمی و تحقیقاتی نیز دیده می شود. برخی از ژورنال ها با اعمال محدودیت هایی، سعی در جلوگیری از این امر دارند.
داوران ژورنال به سختی با این پدیده برخورد می کنند. حتی شک به کپی بخشی از مقاله نیز منجر به ریجکت شدن می شود. اگر سرقت ادبی در محیط دانشگاه انجام شود نیز، اخراج دانشجو را در پی خواهد داشت. با توجه به حساسیت موضوع لازم است تا در این مورد آگاهی کامل داشته باشیم. سرقت علمی– ادبی انواع مختلفی دارد که در این مطلب از ” دستیار دانشجو” به آن می پردازیم.
Plagiarism چیست؟
صاحب اثر کسی است که حاصل تحقیقات، تلاش و فکر خود را منتشر کرده است. هرگونه برداشت بدون ذکر نام از این منبع، به نوعی سرقت ادبی است. از آن ناخوشایندتر زمانی دیده می شود که فرد دیگری، اثر مورد نظر را با نام خود منتشر می کند. گاهی تنها بخشی از کار مورد سرقت قرار می گیرد که البته از قبح کار کم نمی کند.
از کپی پیست گرفته تا هر نوع برداشت حاصل تلاش دیگران، در حیطه پلاگیاریسم یا پلجیاریسم قرار دارد. برخلاف اسم دهان پر کن Plagiarism، اصل قضیه با دزدی تفاوتی ندارد. این امر می تواند به شکل و شمایل متفاوتی دیده شود.
انواع سرقت ادبی کدام است؟
سرقت علمی از هر نوعی که باشد، غیر اخلاقی است. در هیچ کجای دنیا چنین موضوعی مورد قبول قرار نگرفته و پذیرفته نشده است. سرقت ادبی می تواند به عمد یا غیر عمد باشد اما در هر صورت، اشتباه بوده و تایید نمی شود. از دست رفتن آبرو و اعتبار تنها یکی از مشکلاتی است که در انتظار سارق است. مراکز علمی و دانشگاهی توبیخ های شدیدی را برای فرد خاطی در نظر می گیرند. انواع سرقت ادبی عبارتند از:
۱-مستقیم
این شیوه را می توان بدترین نوع از سرقت علمی-ادبی در نظر گرفت. سرقت ادبی مستقیم به طور حتم نوعی سوء استفاده از تلاش فرد دیگری است. در این مورد شخص خاطی، حاصل دسترنج دیگران را به نام خود، مورد استفاده قرار می دهد. جابجا کردن برخی کلمات یا پاک کردن بخشی از مقاله نیز نمی تواند سرپوش خوبی برای این قضیه باشد.
سرقت ادبی مستقیم همان دزدی ایده است. در نظر داشته باشید که این با استفاده از ایده دیگران تفاوت دارد. در نگارش مقالات علمی همواره می توان از محتوای قبلی با ذکر منبع استفاده کرد. برای جلوگیری از این امر، حقوق مولف و قانون کپی رایت وضع شده که در اغلب کشورهای جهان، اجرا می شود.
پیشنهاد مطالعه: کامل ترین تقسیم بندی انواع مقالات علمی
۲-سرقت ادبی از خود!
این مورد اغلب به طور غیر عمد انجام می شود. به این صورت که فرد، ایده ها یا مقاله ها و تحقیقات خود را در جایی دیگر استفاده می کند. بسیاری از دانشجوها تصور می کنند که می توانند مقاله تحویل داده شده خود را در کلاس دیگری نیز استفاده می کنند. در ظاهر هیچ نوع سرقتی انجام نشده و کار متعلق به خود فرد است. اما در واقع این مقاله و محتوا جدید نیست و قبلا از آن استفاده شده است.
سرقت ادبی از خود شامل استفاده از همه مقالات و ایده های خود شخص است. از مکتوبات گرفته تا محتوای فیلم و اسلاید و عکس و … همه در این گروه قرار دارند. این کار مشابه سرقت علمی از منابع فرد دیگری است. در این مورد نیز ذکر منبع و استناددهی ضروری است.
۳-خرید مقاله شخص دیگر
حتی اگر برای این مقاله پول هم پرداخت کرده باشید، باز هم یک جای کار می لنگد. در واقع این محتوا توسط خود شخص، تهیه نشده و حاصل تلاش فکری و ایده های فرد دیگری است. البته در این مورد سرقت با پرداخت هزینه، حل و فصل شده است و فرد دوم کاملا رضایت دارد.
به طور ساده هر گاه X مقاله را بنویسد و Y مقاله را به نام خود منتشر کند، مشکل ساز است. فرقی نمی کند X پول گرفته یا رضایت داشته یا … به هر حال این محتوا حاصل فکر Y نیست.
۴-کپی-پیست
این یکی از رایج ترین انواع سرقت ادبی است. در کپی پیست فرد، متن دو یا سه منبع را با هم ترکیب می کند تا به محتوایی جدید برسد! بدون تردید چنین محتوایی جدید و بکر به حساب نمی آید. تدوین متن کپی پیست مصداق عینی سرقت آثار دیگران است. به طور کلی هیچیک از انواع سرقت ادبی مورد تایید نیست و دیر یا زود موضوع بر ملا می شود. اما در مورد کپی پیست، با استفاده از نرم افزار به سرعت جریان لو می رود.
پارافریز مقاله چیست؟ | آشنایی با بهترین روش‌ها برای استفاده از پارافریز
۵-بازنویسی و نقل قول
اگر بازنویسی یا نقل قول بدون ذکر منبع باشد، گرفتار سرقت ادبی شده اید. در بخش منابع حتما همه آثار استفاده شده در مقاله را ذکر کنید. به درستی از منابع استفاده کنید تا ناخواسته متهم به سرقت ادبی نشوید.
۶- سرقت ادبی از نوع موزاییکی
مقاله باید حاصل تلاش و تراوش فکری نویسنده باشد. استفاده از مقالات شخص دیگر و چینش عبارات و کلمات به گونه ای متفاوت را نمی توان یک مقاله علمی جدید به حساب آورد. چنین مطلبی شاید برای وبلاگ نویسی مناسب باشد ولی قطعا شایسته چاپ در ژورنال های معتبر نیست.
۷- سرقت ناخواسته
حساسیت های زیادی در مورد پذیرش مقاله برای ژورنال های علمی وجود دارد. سرقت ادبی خواسته یا ناخواسته، موجب عدم پذیرش مقاله می شود. مواردی از این قبیل مصادیق سرقت علمی ادبی هستند:
- استفاده از منابع قبلی خود
- استفاده از منابع دیگران بدون ذکر منبع
- الهام از آثار افراد دیگر
۸- قرض کردن مقاله
مقاله های قرضی در پروژه های کلاسی بیشتر دیده می شود اما برای چاپ در ژورنال، کمتر چنین موردی اتفاق می افتد.
۹- سرقت ادبی همکاری
این از بدترین و غیر منصفانه ترین نوع سرقت ادبی است. در کارهای گروهی همیشه امکان چنین مشکلی هست. به طور معمول کارهای پروژه ای و گروهی با همفکری همه اعضا انجام می شود اما گاهی یکی از اعضا، کار را به نام خود منتشر می کند. سرقت ادبی در همکاری به معنای حذف نام بقیه اعضا در لیست است و به نظر می رسد همه کارها را یک نفر انجام داده.
۱۰-سرقت علمی چارچوبی
به طور خلاصه می توان گفت: X دقیقا از ساختار عینی و چارچوب مقالهY پیروی می کند. البته اطلاعات مقاله متفاوت است اما این قالب قبلا توسط Y استفاده شده و X ایده های شخصی Y را پیاده سازی کرده.
آیا تاکنون سرقت ادبی انجام داده اید؟ نتیجه چطور بود؟
