آیا قرار است به طور شبانه درس بخوانیم؟
یکی از موضوعات مهم در زمان کنکور و انتخاب رشته، انتخاب نوع دانشگاه است. دانشگاه شبانه که به تازگی به “دانشگاه نوبت دوم” تغییر نام داده است، یکی از انواع نظام‌های آموزش عالی در ایران است. به طور معمول دانشجویان در اولین برخورد با نام دانشگاه شبانه تصور می‌کنند کلاس‌های دانشگاه شبانه در ساعاتی بعد از پایان کلاس‌های روزانه برگزار می‌شوند. درحالی‌که این‌طور نیست. برای روشن شدن این مطلب ابتدا باید به طور خلاصه با انواع دانشگاه‌ها در ایران آشنا شویم.
انواع دوره‌های دانشگاهی در کشور ایران
دانشگاه‌های کشور ایران را می‌توان از نظر نهادهای پشتیبان، سرمایه‌گذار و انواع نظام‌ها یا دوره‌هایی که ارائه می‌دهند دسته‌بندی کرد. برای مثال دانشگاه سراسری یک نهاد آموزشی زیر نظر وزارت علوم، تحقيقات و فن‌آوري، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکي و نهادهاي دیگر رسمي کشور است. این دانشگاه همچنین اقدام به ارائه خدمات آموزشی در چند نوع دانشگاه روزانه، دانشگاه شبانه و پردیس خودگردان می‌کند. بر این اساس انواع دانشگاه‌ها در ایران عبارتند از:
- دانشگاه روزانه: از بهترین گزینه‌ها برای ادامه تحصیل با اعتبار مدرک بالا و بدون پرداخت شهریه است. تنها موارد پرداخت هزینه برای شما در این نوع از دوره‌های تحصیلی دانشگاه سراسری، هزینه‌های اندک خوابگاه، خرید کتاب‌ها و منابع درس و تحقیق و هزینه سلف است.
- دانشگاه شبانه: تفاوت دوره شبانه دانشگاه سراسری با دوره روزانه، نه در زمان و مکان تحصیل، بلکه در پرداخت شهریه و میزان بیشتر هزینه‌های خوابگاه و سلف نسبت به دوره روزانه است.
- پردیس خودگردان: زیرمجموعه‌ای گران‌قیمت از دانشگاه سراسری که در شعبه‌های خارج از کشور این دانشگاه به دانشجویان، خدمات آموزشی ارائه می‌کند.
- دوره نیمه حضوری: کلاس‌های این نوع از دوره آموزش عالی به صورت یک هفته در میان و روزهای آخر هفته برگزار می‌شود.
- دوره مجازی: نیازی به حضور فیزیکی شما در دانشگاه نیست و همه کلاس‌ها به صورت آنلاین برگزار می‌شود.
- دانشگاه آزاد اسلامی: یک دانشگاه خصوصی و غیر دولتی که شهریه‌ای بالاتر از بیشتر انواع سیستم‌های آموزش عالی دارد.
- دانشگاه غیر انتفاعی: شهریه این نوع از دانشگاه از دانشگاه آزاد کمتر و از دوره شبانه دانشگاه سراسری بیشتر است و به صورت غیر دولتی زیر نظر هیات امنا اداره می‌شود.
- پیام نور: دانشگاهی زیر نظر وزارت علوم با سامانه آموزشی کاملا متفاوت از دانشگاه‌های دیگر که بر آموزش نیمه‌حضوری تاکید دارد.
ویژگی‌های دانشگاه شبانه یا نوبت دوم
دانشگاه شبانه یا نوبت دوم یکی از انواع ارائه خدمات آموزش عالی در دانشگاه سراسری است. این نوع دوره‌های آموزشی در دانشگاه سراسری به‌عنوان راهی برای کسب درآمد این دانشگاه به دوره روزانه افزوده شده است. در ادامه با برخی از ویژگی‌های این دوره تحصیلی آشنا می‌شویم:
- دانشجویان در دانشگاه سراسری نوبت دوم یا شبانه باید شهریه اندکی به دانشگاه پرداخت کنند که میزان این شهریه با توجه به مقطع تحصیلی، مقررات واحد دانشگاهی، میزان امکانات آموزشی اختصاص یافته و نوع رشته تحصیلی متفاوت است.
- دانشجویان دوره شبانه در همان کلاس‌های دوره روزانه دانشگاه سراسری و به همراه دانشجویان این دوره درس می‌خوانند.
- دانشجویان دوره شبانه در همان ساعات تحصیلی دوره روزانه، خدمات آموزشی دریافت می‌کنند.
- سقف مجاز ترم‌های تحصیلی دانشجویان دانشگاه شبانه به طور معمول، دو ترم بیشتر از دانشگاه روزانه است.
- دانشجویان دانشگاه شبانه بخاطر پرداخت شهریه به دانشگاه، هیچ‌گونه تعهدی برای خدمت به کشور ندارند و پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه می‌توانند، ریزنمرات و دانشنامه خود را دریافت کنند.
- نوع دوره و عنوان شبانه یا نوبت دوم در مدرک تحصیلی دانشجویان دوره شبانه ذکر نمی‌شود.
- کیفیت ارائه دروس تحصیلی، استادان و هیات علمی، شیوه‌های ارزیابی تحصیلی، تعداد واحدهای تحصیلی در هر رشته و مقررات تحصیلی در مورد هر دو گروه دانشجویان دوره شبانه و روزانه دانشگاه سراسری، یکسان است.
- تفاوت‌های اندکی بین دوره شبانه و روزانه دانشگاه سراسری وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به میزان وام تحصیلی، شرایط و تعداد ترم‌های استفاده از خوابگاه و هزینه سلف دانشگاه اشاره کرد.
- واحدهای دانشگاهی دانشگاه سراسری موظف به ارائه خوابگاه به دانشجویان دوره شبانه نیستند و ارائه این خدمات بر اساس شرایط و امکانات خوابگاهی هر دانشگاه، متفاوت است.
- به طور معمول هزینه خوابگاه برای دانشجویان دوره شبانه دو تا سه برابر هزینه خوابگاه برای دانشجویان دوره روزانه است.
مسایل مربوط به بورس تحصیلی در مورد دوره‌های شبانه و روزانه
پذیرفته شدن در یکی از رشته‌های تحصیلی در یکی از واحدهای دانشگاه سراسری در دوره روزانه به معنای برخورداری از بورس تحصیلی است. یعنی شما برای تحصیل خود هیچ‌گونه هزینه تحصیلی پرداخت نخواهید کرد. از سوی دیگر استفاده از این بورس تحصیلی به این معنا است که شما دو برابر مدت تحصیل خود تعهد خدمت دولتی خواهید داشت.
در دوره شبانه دانشگاه سراسری یا دانشگاه شبانه شما با پرداخت شهریه‌ای بسیار کمتر از شهریه دانشگاه آزاد، از همان خدمات آموزشی دانشگاه سراسری در دوره روزانه برخوردار می‌شوید، بدون تعهد خدمت. تفاوت دیگر بین دوره روزانه و شبانه در این است که با پذیرفته شدن شما در یک رشته در دوره روزانه شما موظف به ثبت نام هستید و در غیر این‌صورت، سال بعد قادر به انتخاب رشته نخواهید بود. اما چنین الزامی در مورد دوره روزانه وجود ندارد.
اعتبار یکسان مدرک تحصیلی
در پایان باید به این نکته اشاره کنیم که با تمام این شباهت‌ها و تفاوت‌ها اعتبار مدرک تحصیلی دوره‌های شبانه و روزانه کاملا یکسان است. پس برای انتخاب هر یک از این دو نوع تنها به تفاوت هزینه‌ها و تفاوت میزان امکانات خوابگاهی و مانند آن در واحدهای دانشگاهی متفاوت فکر کنید.
در صورت علاقه به مطالعه مطالب دیگر در مورد انتخاب رشته و دانشگاه و مسایل تحصیلات آکادمیک، می‌توانید از مطالب و مقالات دیگر سایت دستیار دانشجو استفاده کنید.
